‘Échte digitale leiders zijn zeldzame duizendpoten’

Digitale transformatie is een hot topic in vrijwel elke organisatie. Het succesvol inzetten, begeleiden en realiseren van die transformatie, vraagt om digitaal leiderschap. Derek van Essen en Elise ten Hoor van Ebbinge vertellen over de kwaliteiten die een digitaal leider moet bezitten.

digital

Dit interview werd eerder gepubliceerd in het december 2022 nummer van tijdschrift AG Connect

Derek en Elise plaatsen CIO’s, CTO’s, digital officers, directieleden en toezichthouders met de focus op digitalisering. Dit doen zij bij ondernemende bedrijven, familie en private equity-owned bedrijven, maar ook bij organisaties in het publieke domein. Wat is nou precies een digitaal leider?

Elise: “Echte digitale leiders leiden de verandering van bedrijven op het vlak van digitalisering en dataficering. Ze vormen de schakel tussen de business en de technologie én zorgen voor commitment bij alle overige bedrijfsdisciplines. Ze ontwikkelen een visie en strategie die past bij de fase waarin het bedrijf zich op dat moment begeeft. Ze brengen de juiste talenten en partijen bijeen om transities voor elkaar te krijgen. Ze zijn thuis in inhoudelijke vraagstukken en hebben een uitgebreid netwerk in hun vakgebied, maar ze kunnen ook buiten de conventies denken. Kortom: het zijn zeldzame duizendpoten.”

‘Digitale leiders beseffen dat digitalisering geen doel is, maar een middel om de business en de organisatie verder te optimaliseren’

De organisatie meekrijgen
Een van de succesfactoren van digitaal leiderschap is het meekrijgen van de organisatie, geeft Derek aan. “Een digitaal leider heeft visie over hoe technologie toe te passen in de organisatie en creëert draagkracht in de hele organisatie. Technologie is geen project, het moet op alle afdelingen en business units worden ingebed. Digitale leiders beseffen dat digitalisering geen doel is, maar een middel om de business en de organisatie verder te optimaliseren. Een ERP-implementatie doe je niet omdat je graag een ERP wil hebben, maar omdat je bedrijfsvoering daarvan kan profiteren. Het gaat dus niet om de technologie, maar om de opbrengst daarvan. Een succesvol digitaal leider kan de organisatie overtuigen van het nut van de verandering.”

‘Bedrijven waar de CIO in de directie zit, zijn succesvoller in hun digitale transformatie’

IT als integraal bedrijfsonderdeel
Een CIO moet de beste stakeholdermanager zijn van het hele directieteam, geeft Elise aan. “IT was traditioneel altijd een eiland. Maar tegenwoordig is IT een integraal bedrijfsonderdeel. Je kunt niet meer alleen je eigen ding doen, de hele organisatie moet erbij betrokken worden. Het is een belangrijke taak van de CIO om de verbinding te kunnen leggen met de andere directieleden, zodat beslissingen breed gedragen worden. Daarom raden wij ook aan om de CIO een gelijkwaardige plaats te geven aan de directietafel. Bedrijven waar de CIO in de directie zit, zijn succesvoller in hun digitale transformatie. De CIO praat dan mee over beslissingen die in het belang van het hele bedrijf zijn.”

De verbinding leggen
“Effectieve leiders  kunnen goed de verbinding leggen tussen de behoeften van de IT en de business”, vertelt Derek. “Uiteindelijk gaat een digitale transitie niet over technologie, die bestaat al. Het gaat vooral over het meenemen van mensen in de implementatie en het gebruik ervan, zodat er ook wezenlijk wat verandert. Iemand moet in kunnen schatten wat er nodig is.” Elise vult aan: “Een goede leider kan vooruitdenken, is koersvast, kan helder communiceren, is flexibel en begrijpt hoe de business werkt.”

Inschatten wat de organisatie nodig heeft
Begrip van IT is belangrijk, want op basis daarvan stuurt de digitale leider zaken aan. Derek: “Je moet de opties die mensen aandragen kunnen wegen, maar je hoeft niet zelf digitale code te kunnen schrijven.” Elise vult aan: “In de praktijk plaatsen wij wel vaak CIO’s met een technische achtergrond. Dit is relevant omdat de CIO  vaak de enige is die de kennis van technologie binnen brengt. Er zijn natuurlijk kandidaten zonder technische achtergrond die dit ook in zich hebben. Hij of zij moet vooral kunnen inschatten wat de organisatie in die specifieke fase van de transformatie nodig heeft.”

Het begint bij de mensen
Derek: “We zien urgentie omtrent dit vraagstuk. Iedereen beseft natuurlijk ‘we moeten iets met digitalisering of artificial intelligence’, maar er is ongemak op directieniveau over wat je dan precies moet doen. Het is goed dat dat gesprek op gang komt. Wij dagen onze klanten uit over wat er precies moet gebeuren en welk type leider je daarvoor nodig hebt. De noodzakelijke transformatie begint altijd bij je mensen.”

Geschreven met medewerking van Lonneke de Kroon, fotografie door Pieter Bas Bouwman