De transitie naar een duurzame toekomst vraagt om écht leiderschap. Dat betekent ook het delen van visie en inzichten, én samenwerken. Naast het versterken van leiderschap binnen organisaties zien we het als onze opdracht om ons netwerk met elkaar in contact te brengen. Op 6 september organiseerden we daarom een Boardtalk waar Manon van Beek, CEO van TenneT, en Arash Aazami, oprichter van Unify.energy en initiatiefnemer van Transform, in gesprek gingen met de ca 50 aanwezige CEO’s, die betrokken zijn bij de energietransitie.

Manon en Arash trapten ieder af met een toelichting op hun persoonlijke drijfveren en hun leiderschapsrol in de energietransitie. Manon benadrukt dat we op een keerpunt staan in het klimaatbeleid. “Het klimaatbeleid staat onder druk en we moeten stelselmatig aandacht hebben voor het verdelen van de lusten, lasten en kosten.” Arash is opgegroeid in Niger en heeft een andere ervaring met energievoorzieningen. “Soms deed de tv het wel en soms niet en je kon er verder niets aan doen. Hier in Nederland zijn we gezegend en werkt de televisie 99,9% van de tijd.” Manon verwees naar de Afrikaanse filosofie ubuntu, waarin alles in het leven met elkaar verbonden is en wederzijdse hulp centraal staat. Klimaatrechten zijn mensenrechten en er is geen mens op aarde die geen energie nodig heeft of kan overleven zonder energie. Arash: “Ik ben dankbaar voor de fossiele revolutie, maar we zijn technologisch al zo ver dat we het niet langer nodig hebben. De energietransitie vereist een mindshift naar nieuwe patronen en structuren.”

Traditioneel gezien was ons energiesysteem vraag-gestuurd, maar tegenwoordig draait het om beschikbaarheid: waait het wel of niet, is er wel of geen zon? Deze nieuwe aanpak vraagt om opslag, conversie en het lokaal investeren en managen van energie. Arash benadrukt dat het belang hiervan duidelijk werd door de oorlog in Oekraïne. “Half Europa dreigde hierdoor op zwart te gaan.” We moeten de energietransitie zelf in handen nemen door slim te investeren in energiebeheer en opslag. Manon voegt toe: “Onafhankelijkheid van bijvoorbeeld Oost-Europees gas klinkt mooi, maar je moet het ook echt willen. In Nederland onderschatten we hoe innovatief we zijn. De wereld kijkt naar ons, bijvoorbeeld naar onze projecten op de Noordzee. De kansen liggen hier voor het oprapen.”

Arash stelt dat de energietransitie vooral de meer vermogenden in de samenleving ten goede komt, terwijl mensen met die het minder goed hebben er ook minder van profiteren. De betaalbaarheid van de transitie staat onder druk door de grote investeringen die nodig zijn. De discussie hierover is de afgelopen zes maanden verhevigd door stijgende kosten voor zowel consumenten als bedrijven. De stijgende energierekeningen zijn een zorg, ook voor het bedrijfsleven. Zonder goede transmissie: geen energietransitie, maar het kost een hoop geld. Een mogelijke oplossing is een compensatieregeling waarbij je de individuele gebruiker beloont voor het balanceren van hun energiegebruik. Dit stimuleert efficiëntie en creëert een eerlijkere verdeling, maar Manon benadrukt dat dit alleen werkt als ook de omliggende landen meedoen. Zoom uit op Europees niveau: hoe kunnen de kosten beter verdeeld worden? En zorg voor een balans tussen vraag en aanbod. Arash: “It’s not a job, it’a mission.”

Op de vraag uit het publiek hoe ze omgaan met de grilligheid van politiek en maatschappij, antwoordt Manon: “Er is veel onzeker, maar ook veel zeker. Je moet flexibel blijven in de weg naar je doel, maar het doel zelf niet uit het oog verliezen. Dit vraagt om leading in ambiguity. De vele onzekerheden maken de weg naar het doel complex. We streven naar energiezekerheid voor alle Nederlanders, dus we hebben geen keus en moeten blijven bouwen. Het aanleggen van deze infrastructuur zou geen politiek thema moeten zijn.” Arash voegt toe: “De energietransitie vereist investeringen over decennia en overstijgt politieke agenda’s.” Beide benadrukken dat leiderschap in de energiebranche draait om verbinding zoeken. Manon sluit af: “Als leider moet je je kop boven het maaiveld durven uitsteken. De maaimachine komt maar eens in de drie weken langs, dus buk, wacht af en ga weer door. Zo kunnen goed geïnformeerde besluiten genomen worden in Brussel en Den Haag.”

De energietransitie is geen kortetermijnoplossing, maar een langetermijnmissie die vastberaden leiderschap vereist. Manon en Arash hebben laten zien dat flexibiliteit, samenwerking en een duidelijke visie essentieel zijn om deze uitdaging aan te gaan. Alleen door samen te werken, voorbij de politieke grenzen te kijken en lef te tonen, kunnen we de energietoekomst vormgeven en een duurzame wereld creëren voor de generaties van morgen.

Fotografie: Freelancers United
Locatie: Wicked Grounds, Amsterdam