Wat was je eerste baantje?
Het schoonmaken van vakantiehuisjes in de buurt van Apeldoorn, waar ik ben opgegroeid. Dat had ik op m’n veertiende geregeld via uitzendbureau Content. ‘Wij zijn pas content als u dat bent’ vond ik toen al sympathiek. Ik moest mee in het tempo van de professionele schoonmakers. Het leuke was dat je direct resultaat van je werk had.

Hoe leg je aan een kind uit wat je doet?
Ik heb twee zonen, van 15 en 13. Ze weten dat ik directeur ben, daar zijn ze wel een beetje trots op, al zegt mijn jongste zoon dat ik teveel werk. We wonen in Almere, in het voorzieningengebied van Vitens. Als ik de kraan opendoe voor een glaasje water kan ik zeggen: dit maken wij. We leveren ongeveer een derde van al het Nederlandse drinkwater. Drinkwater is zo vanzelfsprekend in ons land dat haast niemand weet wat er voor nodig is om dit iedere dag uit te kraan te krijgen, ook nog eens voor een ongelooflijk lage prijs.

‘De energietransitie staat in de top drie van de politiek, maar we hebben ook met de watertransitie te maken’

Wat wil je veranderen aan de status quo?
Iedere nieuwe woning zou drinkwatervriendelijk moeten worden gebouwd. Naast ‘allemaal van het gas af’ zouden we ook moeten zeggen: alle toiletten van het drinkwater af. We halen water uit de grond, maken er schoon drinkwater van, gebruiken energie om het te vervoeren het en spoelen hier de wc mee door? Dat kan beter met aan huis opgevangen regenwater. Zakelijk klinkt het raar: wij maken water en willen dat onze klanten minder water van ons gebruiken. Dat kost ons omzet, toch zijn we groot voorstander van het beperken van het gebruik van drinkwater. Als we dat niet doen putten we onze basisgrondstof uit. De energietransitie staat in de top drie van de politiek, maar we hebben ook met de watertransitie te maken.

Aan wie heb je je carrière te danken?
Mijn eerste leidinggevende baan is me echt gegund. Bij de gemeente Amsterdam zochten ze een manager om de bestuursadviseurs aan te sturen. De directeur vroeg aan de gemeentesecretaris: deze sollicitant heeft geen managementervaring, wat moet ik doen? De gemeentesecretaris vroeg: ‘heb je vertrouwen in haar als persoon? Zie je het haar doen als mens? Dan moet je haar aannemen. Die ervaring doet ze wel op.’ Ze hadden het het lef voor mij te kiezen. Dit probeer ik ook toe te passen als ik mensen aanneem. Als je als persoon niet uit het goede hout gesneden bent en je moet de uitdagingen van de toekomst oplossen, dan heb je niet veel aan ervaringen uit het verleden. Iedereen die een bijdrage wil leveren aan onze strategie ‘elke druppel duurzaam’ is van harte welkom bij Vitens.

‘Ze hadden het het lef voor mij te kiezen. Dit probeer ik ook toe te passen als ik mensen aanneem’

Waar lig je van wakker?
In de vierenhalf jaar dat ik bij Vitens werk heb ik de kwaliteit van onze waterbronnen zien verslechteren. We zien vervuiling door industrialisatie met een hele grote vertraging terug in onze grondwaterbronnen. Het duurt vijftig tot zestig jaar tot het effect van menselijk handelen die bronnen bereikt. Ook zien we de effecten van klimaatverandering. Er valt nog wel genoeg water in Nederland, maar het is veel extremer: heel veel regen of langdurige droogte. Bepaalde plekken waar we nu water uit de grond halen zijn niet klimaatbestendig.

We zetten nu de stappen voor het water dat over zestig jaar uit de kraan komt en dat betekent dat we bronnen op andere plekken nodig hebben. In Overijssel wilden bepaalde bedrijven begin dit jaar extra water van ons afnemen. Wij hebben al moeten zeggen: we kunnen het niet leveren. Het gevaar dat we lopen is dat Hugo de Jonge wel z’n 100.000 woningen per jaar heeft maar dat wij ze niet kunnen aansluiten op het drinkwater.

Wat is het beste advies over leidinggeven dat je ooit hebt gekregen?
Ik ben mijn carrière begonnen bij het ministerie van Financiën toen Gerrit Zalm daar minister was. Hij wilde altijd alles op één A4 hebben. Van Zalm heb ik geleerd dingen tot de essentie terug te brengen. Als je je boodschap niet op een enkele pagina kwijt kunt begrijp je het zelf nog niet goed genoeg. Een krachtige les die ik zelf toepas. Als ik een stuk krijg van dertig pagina’s gaat het direct terug.

‘Als je je boodschap niet op een enkele pagina kwijt kunt begrijp je het zelf nog niet goed genoeg’

Je mocht je meteen bezighouden met de miljoenennota. Wat heb je hiervan opgestoken?
Toen ik begon bij het Ministerie van Financiën begroef ik me in de inhoud. Ik leerde er hoe bepalend persoonlijke relaties zijn om iets te bereiken. Andere ministers kloppen bij de Minister van Financiën aan voor geld, het gaat om gigantische bedragen. Bewindspersonen met een andere politieke kleur voor wie de minister veel respect had kregen vaak makkelijker geld los dan partijgenoten. Uiteindelijk, als je alle lagen eraf haalt, zijn we gewoon mens. En soms ook kind. Het gaat om gezien worden, om contact. Wie heb je tegenover je? De een kun je beter stevig aanpakken, de ander beter verleiden. Daar oog voor hebben, dat is het handwerk van leiderschap.

Uit wat voor nest kom je?
Mijn moeder is gaan herintreden als apothekersassistente toen ik op de middelbare school zat. Ze had enorme intellectuele capaciteiten die ze niet altijd heeft kunnen inzetten. Daarom heeft ze mij altijd gestimuleerd om dat wel te doen. Mijn vader was leraar Duits. Ik ben opgegroeid in een veilige omgeving maar had zelf meer een drang naar avontuur.

Wat doe je om stoom af te blazen?
We wonen aan het water en hebben aan huis een klein kajuitzeilbootje liggen, een Friendship 23. De drempel is laag om ’s avonds een uurtje de Noorderplassen op te gaan bij ondergaande zon. Ik vind het heerlijk om te dobberen, zo kom ik echt tot rust.

Welke carrière heb je niet gehad?
Politiek, dat is de carrière die ik gemist heb, al heb ik er wel dicht op gewerkt. Als jong meisje stond ik elke dag vroeg op om de krant te lezen. Dat voedde me en gaf me een brede maatschappelijke blik. Mijn vrienden zeiden altijd: jij gaat de politiek in. Als student zat in de Universiteitsraad van Universiteit Twente. Ik vind het een voorrecht om in een democratische rechtstaat te leven. Stemmen voelt heel bijzonder, elke keer weer.

Hoe ga je om met conflicten?
Het duurt even voor ik iets een conflict noem, eerst is het een stevige discussie. Het helpt vaak om te ‘ondertitelen’. Een handleiding te geven bij wat je zegt, zodat mensen het niet te zwaar opvatten. ‘Ik vind het lekker om stevig door te vragen, zo zit ik in elkaar,’ zeg ik dan bijvoorbeeld. Ook belangrijk is om naar het oncomfortabele toe te gaan, bijvoorbeeld iemand op te zoeken die boos is weggelopen. Dan kan het als uitkomst hebben dat je begrijpt dat je het met elkaar oneens bent. Je hebt geen overeenstemming, maar de relatie is nog wel goed.

Fotografie: Pieter Bas Bouwman