Van headhunters wordt steeds meer verwacht in hun jacht op de goede leider.

Met zestig werknemers in Amsterdam en Brussel is Ebbinge al enkele jaren Nederlands grootste headhunter voor private equity, grote (familie)bedrijven en semi-overheid, organisaties die zich niet altijd in een gemakkelijke situatie bevinden, weet Paul van Dam.

Hoe weet je wat voor leider je zoekt?

,,Door goede vragen te stellen. Om te weten wat je zoekt, is het goed te weten waar een organisatie vandaan komt. Als je de geschiedenis van een organisatie kent en weet hoe de organisatie er nu voor staat, dan leer je te begrijpen wat er moet gebeuren en kun je daar de juiste versterking bij zoeken.”

Een bedrijf kan toch ineens veranderen? Dan heeft u niet zoveel aan de geschiedenis.

,,We willen het dna van de organisatie leren kennen. We stellen vragen en hebben vervolgens ten diepste een goede discussie met het bedrijf. Bij de selectie gaan we op de stoel van de aandeelhouder zitten, dat doen wij altijd met zijn tweeën; vaak twee tegenpolen. We zitten vrijwel altijd aan tafel met de aandeelhouders van een bedrijf. In private equity of bij grote familiebedrijven. Daar kan dat de directeur-grootaandeelhouder zijn en de zoon die beiden dichtbij het bedrijf staan. Maar misschien is er ook nog een ver familielid die aandeelhouder is, veel verder van de organisatie afstaat en misschien een heel andere zienswijze heeft. Ook daar spreken we mee.”

De gemiddelde zittingsduur van een ceo is nog maar zes jaar. Tien jaar geleden was dat acht jaar. Is de rol van de ceo veranderd?

,,Zeker! De ceo treedt veel meer naar buiten. Hij kan zich niet meer alleen met de dagelijkse leiding bezighouden, dus hij moet een heel goed team om zich heen verzamelen en in staat zijn om mensen te vertrouwen. Een moderne ceo vraagt feedback uit zijn omgeving. Dat is geen teken van zwakte, het geeft ceo’s juist meer leiderschap. De bedrijven waarvoor wij werken zijn vaak familiebedrijven of in handen van private equity.”

Maar private equity zit slechts een paar jaar in een bedrijf. Die investeerders willen een leider die zorgt voor snel rendement.

,,Echt niet alle private equity-firma’s zitten maar voor drie, vijf of zeven jaar in een bedrijf. En het is een absolute misvatting dat private equity alleen voor korte termijn rendement gaat. Er zijn daarnaast ook grote familie-investeerders die voor de lange termijn in een bedrijf investeren. Wij zoeken voor hen steeds de duurzaam ondernemende leiders.”

Dat is een ander soort leider dan die van bijvoorbeeld een beursgenoteerde onderneming?

,,Ja, bij een beursgenoteerde onderneming bestuurt een ceo meer op afstand. Die hoeft niet exact te weten wat er omgaat op de werkvloer. Een ondernemende ceo is veel meer onderdeel van de organisatie, staat dichter bij de mensen en het werkproces.

Is er een klus waar u trots op bent?

,,Het bedrijf Kuiken in Emmeloord in de Noordoostpolder. Daar hebben  we veel werk voor gedaan. Kuiken is geen kleintje hoor, met 200 miljoen omzet en meer dan driehonderd man aan het werk. Het bedrijf is onder meer de importeur van Volvo grondverzetmachines en hijskranen. De onderneming was in zwaar weer geraakt en werd overgenomen door private equity. Daar moest een nieuwe ceo, twee nieuwe directieleden en een nieuwe raad van commissarissen komen. Al vrij snel daarna is het bedrijf weer gezond gaan draaien. Dan heb je toch het idee dat je daar echt waarde hebt toegevoegd en de goede mensen hebt kunnen aanbrengen.”

En dat komt door de mensen die u daar neerzet?

,,Nou, laat ik het zo zeggen. Wij worden zeker ook ingeschakeld als er iets te doen is bij een onderneming. Daarvoor selecteren we mensen die juist ook in slecht weer met bewezen succes leiding hebben gegeven. Vaak is er de vraag iets wezenlijks te veranderen, een vernieuwings- of verbeterprogramma, herstructurering, nieuw groeiplan of iets dergelijks. Bedrijven komen niet bij ons voor een leider die alleen op de winkel moet passen.”

Dus als de situatie van een bedrijf erom vraagt, plaatst u een klootzak bij een onderneming?

,,Ja, absoluut! Nou… (lachend), klootzakken vind ik een te groot woord. Voor de situatie waarin sommige van onze klanten zich bevinden, moeten we soms ook zoeken naar een type leider dat, ja hoe zal ik het zeggen, iemand die niet élke dag aan de werknemers vraagt: hoe gaat het met je? Liever iemand die een goed plan inbrengt en dat dat ook samen met de mensen waarmaakt. Niet de ja-knikkers, wel degenen die een organisatie uiteindelijk duurzaam verder kunnen brengen.”

Ebbinge heeft ook destijds de nieuwe leiding voor woningcorporaties Woonbron en Rochdale gezocht.

De eerste kwam uit een periode van financieel wanbeleid en de andere uit een periode van witwaspraktijken en grootscheepse fraude. Dat is niet gewoon een herstructurering? ,,De publieke sector lijkt steeds meer op de private sector, maar de uitstraling van publieke sector organisaties is veel groter. Dat vraagt om kundig ondernemerschap en mensen die met verstand risico’s goed kunnen afwegen. En om de juiste toezichthouder, door ons vaak getypeerd als commissaris nieuwe stijl.”

Commissaris nieuwe stijl?

,,De rol van de commissaris is compleet veranderd. Vroeger deed je dat er even bij, maar er is de laatste tijd zoveel misgegaan. De toezichthoudende taak van de commissaris is nu echt een serieuze verantwoordelijkheid. De commissaris nieuwe stijl heeft de vaardigheid om betrokken te zijn én tegelijkertijd enige afstand te houden tot het dagelijkse bestuur. Het is zeker niet zomaar een nevenfunctie voor iemand die aan het einde van de loopbaan daar opeens alle tijd voor heeft. Een moderne commissaris is vaak nog dagelijks actief en kan goed luisteren.”

van Harskamp, G. (2017, 3 november) Modern manager zoekt tegenwicht. De Telegraaf